Landelijke Studentenvakbond

Meerderheid onderwijsinstellingen blijven online surveillance gebruiken bij tentamens, ondanks grote bezwaren

Persberichten - dinsdag 26 januari 2021

15 van de 21 onderzochte Nederlandse hoger onderwijsinstellingen maakt nog altijd gebruik van online surveillance software. Dat blijkt uit een inventarisatie van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb). Sinds onderwijsinstellingen door de coronacrisis grotendeels zijn aangewezen op online onderwijs, duikt het gebruik van deze software voor het afnemen van online tentamens steeds vaker op. Tegelijkertijd kan het gebruik van de software ook op veel kritiek rekenen vanwege technische mankementen en privacyredenen. Terecht, stelt de LSVb: ‘Het wordt hoog tijd dat het gebruik van proctoring eerder uitzondering wordt dan regel. Er zijn talloze andere vormen van tentaminering mogelijk. Studenten worden nu dubbel slachtoffer van deze crisis doordat ze naast deze uitzonderlijke situatie ook nog eens bovenmatig stress ervaren bij het maken van hun tentamens,’ aldus LSVb-voorzitter Lyle Muns.

De LSVb benadrukt daarbij onder andere de talloze incidenten die al hebben plaatsgevonden als gevolg van het gebruik van de software. Zo werden tentamens bij honderden studenten onterecht als verdacht bestempeld doordat de anti-spieksoftware ze eruit viste. Op de Wageningen Universiteit ging het hier al om ruim 1400 studenten, ruim honderd aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en zo’n 110 studenten van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Daarnaast deed het gebruik van de software enkele maanden geleden al veel stof opwaaien toen bleek dat de Erasmus Universiteit in Rotterdam diploma’s ongeldig verklaarde doordat de online surveillance haperingen had vertoond tijdens de tentaminering. Bij de Hanzehogeschool in Groningen wisten journalisten zelfs met gemak een online tentamen binnen te dringen waardoor ze tijdens het tentamen zonder problemen toegang hadden tot de privésfeer van tientallen Groningse studenten. Na het voorval laste de Hanzehogeschool maar liefst 30% van haar tentamens af.

Door dergelijke incidenten heerst er grote onrust en extra spanning rondom online tentaminering. Een kwalijke zaak vindt Muns: ‘Dat tentamens stress met zich meebrengen is een gegeven op zich, maar meer en meer studenten geven nu aan ook extra gespannen en zenuwachtig te zijn over de werking van hun proctoring. Doet hun internet het wel en zijn er geen prikkels van buiten die ervoor kunnen zorgen dat ze verdacht worden van fraude? Vooral die continue verdenking weegt zwaar.’ Het gegeven dat een tentamen dat uitstekend gegaan kan zijn, later alsnog ongeldig verklaard kan worden door iets als een onstabiele internetverbinding is volgens de studentenvakbond dan ook schrijnend. ‘Studeren in tijden van corona is al een opgave op zich. Dat studenten die met goede wil hun tentamens willen halen en keihard hun best doen ook nog via deze weg extra spanning en stress op hun bord geschoven krijgen valt wat ons betreft niet goed te praten.’

De LSVb doet daarom een dringend beroep op onderwijsinstellingen om het gebruik van proctoring te stoppen en aan de slag te gaan met andere vormen van tentaminering. Volgens Muns bewijzen de zes overige, grote onderwijsinstellingen die geen gebruik van proctoring maken dat er heel goed alternatieven mogelijk zijn. ‘Van open boek toetsen en essays tot fysieke tentamens waarbij studenten voorafgaand een sneltest moeten doen. Onderwijsinstellingen die desondanks door blijven gaan met proctoring tonen zich in deze zware tijden weinig begaan met hun studenten en lopen in feite hopeloos achter.’